جلسه اول
جریان الکتریکی
نرخ تغییر بار الکتریکی نسبت به زمان می باشد. در مفهوم قابل فهم تر به حرکت بارهای الکتریکی جریان الکتریکی گفته می شود.
در این رابطه جریان می تواند نسبت به زمان تغییر کند. جریان الکتریکی برای ایجاد شدن باید از سطح معینی عبور کند، برای مثال از سطح مقطع یک رسانا مانند سیم عبور کند. پس با تعریف دقیق تر به حرکت بارهای الکتریکی (الکترون) در یک رسانا جریان الکتریکی گفته می شود.
جریان الکتریکی را با i که اولین حرف کلمه Intensität (شدت) می باشد نمایش می دهند. واحد جریان الکتریکی آمپر است که با A نمایش می دهند. بعضی مواقع جریان الکتریکی را آمپراژ می نامند.
شدت جریان الکتریکی
مقدار بار الکتریکی خالصی است که در واحد زمان از سطح مقطع خاصی از رسانا عبور می کند، عمانطور که گفته شد شدت جریان الکتریکی را با i نشان می دهند.
اگر بار خالص dq در بازه زمانی dt از سطحی عبور کند می گوییم جریان i در مدار برقرار شده است. با این تعریف اگر یک کولن بار در مدت زمان 1 ثانیه از سطح مقطع یک جسم رسانا عبور کند در واقع جریان 1 آمپر از آن عبور کرده است.
نکته
برای ایجاد جریان الکتریکی به مولد جریان الکتریکی نیاز داریم. مولد جریان الکتریکی با ایجاد اختلاف پتانسل در دو سر مدار باعث برقرار شدن جریان الکتریکی می شود.
پتانسیل الکتریکی
مقدار انرژی الکتریکی که بار الکتریکی حمل می کند را پتانسل الکتریکی می گویند. پتانسل الکتریکی را با V نمایش می دهند و در بیشتر موارد به آن ولتاژ هم می گویند. واحد اندازه گیری ولتاژ در دستگاه SI ولت می باشد. معمولا در صحبت از پتانسیل الکتریکی پای اختلاف پتانسل الکتریکی وسط کشیده می شود.
اختلاف پتانسیل الکتریکی
مقدار کار انجام شده برای انتقال بار الکتریکی از نقطه الف به نقطه ب می باشد. با این تعریف با داشتن یک مولد با اختلاف پتانسل (ولتاژ) یک ولت، مقدار کار انجام شده برای انتقال 1 کولن بار الکتریکی (الکترون) از نقطه الف به نقطه ب برابر 1 ژول می باشد.
در واقع از طرف منبع ولتاژ به بار الکتریکی (الکترون) نیرو وارد می شود تا حرکت کند (جریان الکتریکی) سپس این انرژی جنبشی بصورت انرژی پتانسیل در بار الکتریکی (الکترون) ذخیره می شود (ولتاژ) تا در پایان توسط مصرف کننده (مقاومت) مصرف شود.
جهت قراردادی جریان الکتریکی در مدار های الکتریکی
در یک مدار الکتریکی مولد اختلاف پتانسیل الکتریکی (باطری) مانند یک پمپ عمل می کند و با ایجاد اختلاف پتانسیل در مدار باعث ایجاد جریان در مدار می شود. می دانیم که در مدار های الکتریکی جهت جریان (بارهای مثبت) بصورت قراردادی از مثبت (آند) به منفی (کاتد) می باشد. دقت داشته باشید که در واقع جهت جریان الکتریکی بدین صورت نیست. الکترون ها همیشه از سمت منفی به مثبت حرکت می کنند یا الکترون ها همیشه از جایی که تراکم بیشتری دارند به سمت جایی که تراکم کمتری دارند حرکت می کنند. دقت داشته باشید که بصورت قراردادی جهت جریان الکترون ها در مدار با داشتن مولد جریان از قطب مثبت به منفی می باشد یعنی جهت جریان در جهت حرکت بارهای مثبت در نظر گرفته می شود و این در حالی است که در واقعیت الکترون های آزاد باعث ایجاد جریان می شوند. دقت کنید که منطور از جریان حرکت بارهای مثبت می باشد و این را بصورت قرارداد در آورده اند هرچند که غلط نیست ولی واقعیت امر این است که الکترون ها با بار منفی حرکت می کنند.
نکته
برای درک مفهوم جهت جریان قراردادی ویدیوی آن را از این لینک دانلود کنید.
نکته
رابطه زیر بین جریان الکتریکی و ولتاژ و مقاومت در یک مدار برقرار می باشد.
V=i*R
برای اندازه گیری جریان الکتریکی از مولتی متر استفاده می شود که بطور سری در مدار قرار داده می شود. فرض کنید می خواهید مقدار جریان الکتریکی قبل از یک مقاومت را با مولتی متر بدست آورید. برای اینکار لازم است کار های زیر را انجام دهید.
در یک قطعه الکتریکی ولتاژ با جریان نسبت مستقیم دارد و اگر ولتاژ دو سر یک قطعه را افزایش دهیم مقدار جریان عبوری از قطعه نیز بیشتر می شود.
محاسبه مقدار جریان الکتریکی با مولتی متر
- تنظیم سلکتور مولتی متر روی آمپر برای جریان های مستقیم
- خارج کردن یکی از پایه های قطعه از لحیم (قطع کردن اتصال نقطه مورد نظر از مدار برای قرار دادن مولتی متر در مسیر بطور سری)
- اتصال پراب قرمز مولتی متر به نقطه پایانی مسیر که پایه قطعه از آن جدا شده است
- اتصال پراب مشکی به پایه جدا شده قطعه
- خواندن عدد مولتی متر
نکته
برای یادگیری اندازه گیری جریان با مولتی متر فایل فلش را از این لینک دانلود کنید.
محاسبه مقدار اختلاف پتانسیل الکتریکی با مولتی متر
برای اندازه گیری اختلاف پتانسیل الکتریکی در مدار باید مولتی متر را بطور موازی در مدار قرار داد. بر فرض اگر می خواهید مقدار ولتاژ دو سر یک مقاومت را با مولتی متر بدست آورید لازم است سلکتور مولتی متر را روی اهم گذاشته و پراب های قرمز و منفی را به دو سر مقاومت وصل کنید و عدد مولتی متر را بخوانید.
مقاومت الکتریکی
مقاومت رسانا در مقابل حرکت الکترون ها را مقاومت الکتریکی می گویند. در واقع مولد به الکترون های آزاد انرژی جنبشی می دهد و الکترون ها در مدار به حرکت در می آیند و هنگامی که از مقاومت های الکتریکی عبور می کنند انرژی الکترون ها گرفته می شود و تبدیل به گرما می شود.
مقاومت الکتریکی را با R که اول کلمه Resistor می باشد نشان می دهند و واحد آن اهم است. مقدار آن از رابطه زیر بدست می آید.
R=V/i
اندازه گيري مقاومت الکتریکی
روي بدنه يک مقاومت 4 رنگ از سمت چپ وجود دارد که سه رنگ اول نزديک به هم و رنگ چهارم با فاصله کمي قرار دارد. براي خواندن مقدار يک مقاومت از سه رنگ اول استفاده مي شود و براي دانستن مقدار تلورانس يا خطا در مقدار يک مقاومت از رنگ چهارم استفاده مي شود.
به رنگ بندي زير توجه کنيد.
مشکي |
0 |
قهوه اي |
1 |
قرمز |
2 |
نارنجي |
3 |
زرد |
4 |
سبز |
5 |
آبي |
6 |
بنفش |
7 |
خاکستري |
8 |
سفيد |
9 |
طلايي |
5% |
نقره اي |
10% |
بي رنگ |
20% |
به مقاومت زیر توجه کنید.
براي خواندن مقاومت زير در مدار پاور به صورت زير عمل کنيد.
- ابتدا مقاومت را از مدار جدا کنيد.
-
اين مقاومت از سه رنگ سبز، قهوه اي، سياه در سمت چپ و رنگ طلايي براي تلورانس تشکيل شده است.
- به ازاي سه رنگ اول سمت چپ مقدار آن ها را از جدول جايگزين کنيد به اينصورت که به ازاي رنگ سبز عدد 5 و به ازاي رنگ قهوه اي عدد 1 و به ازاي رنگ سياه عدد 0 قرار دهيد. مقدار تلورانس رنگ طلايي هم برابر 5% است.
- عدد متناظر رنگ ها برابر 510 مي باشد.
- براي خواندن مقاومت از روي عدد 510 عدد 51 را نوشته و به ازاي عدد سوم جلوي عدد 51 صفر قرار مي دهيد که در اينجا به خاطر 0 شده عدد سوم هيچ صفري قرار نمي دهيم و مقدار مقاومت برابر 51 اهم مي باشد.
- اما درصد تلورانس را هم بايد بدست آورد. براي اينکار به خاطر رنگ طلايي که برابر 5% خطا مي باشد در نتيجه بايد 5% مقاومت بدست آمده (51) را محاسبه کرد که برابر 2.75 مي باشد بنابراين مقدار مقاومت با لحاظ کردن درصد تلورانس براير 51+2.75 و 51-2.75 مي باشد يعني مقدار مقاومت بايد بين 48.25 اهم و 53.75 اهم باشد.
محاسبه مقدار مقاومت با مولتي متر
مولتي متر را روي اهم تنظيم کرده و پراب قرمز را به يک سر مقاومت و پراب منفي را به سر ديگر مقاومت وصل کنيد.
عدد نمايش داده شده را يادداشت کنيد. مشاهده مي کنيد که عدد 52.6 اهم اندازه گيري شده با مولتي متر در بين 53.75 و 48.25 اهم مي باشد و نشان مي دهد مقاومت سالم است.
نکته
- اگر از سه رنگ سمت چپ رنگ سوم طلايي بود آنگاه به ازاي قرار دادن صفر به اندازه عدد سوم جلوي دو عدد قبل يک مميز بين عدد اول و دوم قرار مي دهيم. براي مثال اگر ترکيب رنک از سمت چپ بصورت قهوه اي، قرمز، طلايي، طلایی بود عدد نوشته شده بصورت 1.2 مي شود.
- معمولا مقاومت هاي روي برد يک کامپيوتر يا لپ تاپ با تلورانس طلايي هستند.
راه های سریع تشخیص سوختگی مقاومت
- از روي رنگ مقاومت مي توان تشخيص داد مقاومت سالم است يا سوخته يعني اگر مقاومت تغيير رنگ داده باشد سوخته است.
- بوسيله تست بوق مي توان تشخيص داد که مقاومت سالم است يا سوخته است، با قرار دادن سلکتور مولتي متر روي بازر و اتصال پراب ها قرمز و منفی به دو سر مقاومت اگر مولتی متر بوق زد يعني مقاومت خراب است. در حالت سوخته مقاومت بصورت يک اتصال کوتاه عمل مي کند.
نکته
سيم لحيم مناسب براي لحيم کاري سيم لحيم 6337 مي باشد که 63% سرب و 37% قلع دارد.
آقا شرمنده که آخر متن دارم شما رو اذیت می کنم ،ولی بهتره به توصیه های دوست عزیزمون توجه کنید :
سلام
نتیجه انتشار اطلاعات اشتباه شما در سایت چیزی جز سردرگمی رفقامون نیست
چند نمونه از اطلاعات اشتباه که منتشر شده
1- صدای بوق خازن نمیتونه نشان از خرابی اون باشه و هر خازنی در لحظه اول احتمال زدن بوق برای شارز شدن رو داره که از ذکر اون در سایت خودداری کردید و همه بوق ها را به خرابی ربط دادید
2- خازن های الکترولیت و امکان تست توسط مولتی متر رو دارن اما سایر خازن ها مانند پلیستر و خازن عدسی نمیتوان با مولتی متر چک کرد ک شما برعکس این موضوع رو در سایت منتشر کردید
3- در دیود ها عدد 0.2 هم مشاهده می شود که نشان دهنده جنس ژرمانیوم است و شما از ذکر این عدد خودداری کردید و فقط عدد 0.7 رو گفتید و همچنین در جدول اعداد تست نوشته شده ” هر عددی ” که این نوشته نیز دارای ابهام است
4- از صحت نام و عکس خازن ها اطمینان حاصل کنید و همچنین احساس میکنم اون خازن که به عنوان خازن سرامیکی معرفی شده است ، خازن پلی استر نام دارد
5- همچنین روش تست PTC این است که باید اهم ان با مولتی متر گرفته شود و همان زمان توسط دست یا وسیله دیگری دمای آن را افزایش داد و از زیاد شدن مقاومت ان اطمینان حاصل کرد
6- روش تست NTC نیز مانند روش شماره 5 بوده و تنها تفاوت ان این است که هنگام گرما دادن به ان عدد مشاهده شده باید کم شود
7-روش تست سلف هم گویی به اشتباه مطرح شده و از انجا که سلف مانند یک سیم برای DC عمل میکند ، تست ان در اهم متر می تواند هر عددی حتی کمتر از 100 را هم نشان دهد و با در صورت سوختن آن لاک ها پاک میشوند و اهم پایین تری نشان می دهد که برای فهمیدن اهم اصلی از اهم پایین تر باید به تجربیات درباره تعمیر این نوع وسیله رجوع کرد و همچنین بعتر بود انواع سلف توضیح داده میشد و در سلف بشکه ای خرابی سلف با آب شدگی محافظ همراه خواهد بود
8- تست ترانسفورماتور هم مانند سلف است و به این صورت که در نوع 4 سیمه آن 2سیم به یکدیگر و 2 سیم دیگر نیز باید به هم راه بدهند و همچنین دارای اهم باشند و باز هم تشخیص اهم صحیح از اهم سوختن به تجربیات تعمیر کار باز میگردد و همچنین در ترانس معمولا سوختگی ان با تغییر ظاهری همراه است و می توان از تغییرات ظاهری هم خرابی ان را تشخیص داد
9- در پایان اگر غلط املایی داریم ما رو ببخشید و در تلگرام هم اگر درباره الکترونیک و همچنین تعمیرات بعضی از وسایل عمومی و رایانه مشکلی داشتید میتونید با ایدی زیر در ارتباط باشید
@AghaMahdi79
دوستان کامل نظر آقای زورو رو گذاشتم ،چون ازش خوشم اومد ،ایول در کل کامل راست می گه و بهتره به توصیه های ایشون گوش کنید تازه برای ارتباط با ایشون راه ارتباطیشون رو گذاشتم …. البته من رو ببخشید که اصل مطلب رو اصلاح نکردم چون فرصتش نیست و البته متن آقای زورو هم خیلی کامل و خوش فرم بود (راستی این مقاله از من نیست و منبع رو پایین انوان کردم )
در کل خوشحالم که برای بعضی ها، بعضی چیز ها مهم هست و مطالعه می کنند.
منبع www.bia2store.com
سلام خسته نباشید من گیرنده دیجیتال دارم که رمز منو را فراموش کردم ونمیشه دوباره کانال یابی کر د لطفا راهنمایی کنید
سلام جناب یسوال داشتم خدمتتون که شایدهم اینجا جاش نباشه ولی ممنون میشم اگه جواب بدین .میخواستم بدونم واسه ترمیم مداری که روی طلق کیبوورد که ظاهرا به شکل چاپی هستش وبراثرساییدگی مدارقطع شده شماچه راهی پیشنهادمیدین.من یه کلیپی دیدم که باخط کشیدن با یه نوع ماژیک بین دونقطه اتصال برقرار میکردآیاهمچین ماژیکی وجود داره یاخیر؟
سلامSkyBoy
ماژیک رسانا که بعید می دونم به این راحتی پیدا شه ولی راهش فقط اونه
سلام . وقتی پاور را به پریز می زنم پاور روشن شد و فن پاور شروع به چرخیدن می کنه و صدای سوتی هم میده . چه دلیلی می تونه باشه که قبل از اینکه اتصال کوتاه کابل مشکی را با سبز بدم پاور روشن شده ؟ اما وقتی به کیس می زنه نمی تونه کامپیوتر را روشن کنه .
وقتی با مولتی متر اندازه گرفتم دیدم کابل زرد 12 ولت داره و قرمز 3.5
میشه بگید چی باید عوض کنم ؟
سلام کمال
اتصالی تو مسیر استارت دارید
اول روی هیتس سینک اول دقت کنید یک تک ترانزیستور شمارش با دوتا دیگه فرق داره و البته نزدیکش روی برد یک ترانزیستور c945 هست
و چندتا دیود و مقاومت ریز همون جا هست که بهتره چک کنید در ادامه آیسی درآیور و قطعات دوروبرش رو هم عوض کنید
سلام . مهندس خیلی ممنون از پاسخگویی شما . میخواستم در خصوص آزمایش خازن بدون مولتی متر بدونم که برای آزمایش خازن ها اگر به آونها ولت بدم با منبع تغذیه دارای دیمتر دار و خازن لامپ را روشن کنه آیا میشه گفت که خازن سالمه ؟ یا نه ربطی نداره . خازن خراب هم لامپ را روشن می کنه ؟
سلام کمال
نه اینم درسته به شرطی که یکم دشارژ داشته باشه
آقا میثم میشه توی عکس توضیح بدید که اون ترانزیستوری که شمارش با بقیه فرق می کنه در این شکل مشخصه ؟ و ترانزیستور 945 کدامه ؟ سه تا ترانزیستور می بینم . کوچک ، متوسط و بزرگ .روی ترانزیستور نوشته 945 ؟آی سی درایور کدام هست ؟ ممنون .
سلام کمال
همه اینها تو سایت تو بخش تعمیرات پاور هست
آقا میثم وقتی که یک مقاومت سیاه شده روی برد و رنگ هاش مشخص نیست چطوری بفهیم که چند بوده تا تعویض کنیم ؟
سلام کمال
تنها راهش داشتن برد شابه یا نقشه برده
سلام
مقاومت الکتریکی چه رابطه ای با شدت جریان الکتریکی دارد؟
سلام sara
دانشگاهی بگیم رابطه معکوس
v=ri
i=v/r
سلام من چند تا مقاومت دیدم که کد اول رنگشون سیاه هست و طبق جدول استاندارد رنگ سیاه تو اول نیست این مقاومت چجوری اهمشون محاسبه میشه تشکر
سلام رضا اصغری
مشکلی نیست ،فکر کن یک صفر داری اول هر عدد اضافه می کنی
مثلا 01که میشه مشکی قوه ای مشکیکه یک اوهمه
لطفا اطلاعات اشتباه نده عزیز …
سلام زوز
چشم ،انسان هست و جایز الخطا
یا رنگ رو داری اشتباه میبینی
یا رنگ عوض شده قهوه ای بوده
یا داری برعکس میخونی
در کل امکان اول بودن رنگ مشکی به هیچ عنوان وجود نداره …
سلام زوزو
بله ،عموما مشکی دراول رنگ ها نداریم ولی خاکستری هست
اما بازم موردهایی هست که هست
من تاحالا تو عمرم همچین مقاومتی ندیدم که رنگ اولش مشکی باشه. اصلا معنی نداره رنگ مشکی اول باشه. باید دقت کنید که شاید قهوه ای یا بنفش بوده که خطای دید داشتید.
سلام / میخام کیبورد وایرلس و شارژی کنم از باتری موبایل به عنوان منبع استفاده کنم
برای یکنواخت کردن اختلاف ولتاژ از چه مقاومت باید استفاده کنم
دوتا نیم قلم = 3ولت
باتری موبایل 3.6 ولت
ممنون
سلام احمد
مقاومت 50 اوهم تا 100 اوهم
شما باید ببینید چقدر جریان میکشه و با رابطه v=r*i محاسبه کنید که در اون جریان چه اهمی نیاز دارید
در ضمن توصیه نمیشه
سلام
ولتاژ مقاومت را چگونه میتونیم بدون مولتی متر تشخیص داد؟ آیا ت برای لامپ های کم مصرف خانگی مقاومت با یک ولتاژ استفاده میشه ؟
سلام
منظور شما رو نمی فهمم
اگر منظورتون رابطه v=r*i
هست که باید جریان روی مدار رو بدونید(جریان شاخه)
مهندس دوباره سلام
اقا من دوتا مقاومت دارم که برای اندازه گیری مقدارش یکی از پایه هاشونو از برد جدا کردم و مقدارشونو اندازه گرفتم
مقاومتا 5 رنگه ظرفیتشون 510 اهمه(سبز- قهوه ای- مشکی -مشکی – قهوه ای) ولی من با مولتی متر تست کردم 463 میده مقدارو با احتساب 1% تلرانس باید مقدارشون بین 504 تا 515 باشه
تکلیف چیه مقاومتا سوخته یا سالمه؟
ببخشید سوالام مهدکودکیه شرمنده
سلام
بله شما کاملا درست می گید ،این مقاومت مقدار درستی رو نشون نمی ده و می تونه رو مدار تاثیر منفی بزاره عوض کنید
ممنون که وقت میزاری تو کمترین زمان پاسخ میدی جوون
پایدار باشی و سلامت
مقاومت سوخته معمولا تغییر رنگ داره
ابتدا از خوندن صحیح رنگ اطمینانم 100% حاصل کنید
و در صورت اطمینان اقدام به تعویض کنید
ضمنا تعویض اشتباه یک مقاومت 14 تومانی میتونه یه قطعه شاید 14000 تومنی رو خراب کنه
دقت ***