جلسه ششم

CDROM

مخفف Compact Disk Read Only Memory است. این عبارت را می توان به صورت دیسک فشرده و حافظه فقط خواندنی ترجمه کرد.

دیسکهای فشرده صفحاتی از جنس پلاستیک به شعاع ۱۲ سانتی متر هستند که لایه ای آلومینیومی روی آنها نشسته است ، لایه ای از جنس پلی کربنات آن را می پوشاند و قشر محافظ لاکی روی دیسک آن را از گرد و خاک و خش محفاظت می کند. حفره ای دایره ای به قطر ۱۵ میلی متر در وسط دیسک قرار داد. سی دی ها مانند صفحه های گرامافون ، فقط یک شیار (TRACK) مارپیچی داده ای دارند. این شیار از مرکز دیسک به سمت بیرون خوانده می شود.

سی دی رام ها چگونه کار می کنند؟

درون دستگاه سی دی رام یک موتور وجود دارد که صفحه سی دی را می چرخاند. یک لنز هم درون این دستگاه روی سطح سی دی حرکت می کند تا از بخشهای مختلف صفحه سی دی اطلاعات را بخواند. حرکت این لنز روی صفحه سی دی مشابه حرکت سوزن گرامافونهای قدیمی روی صفحه گرامافون است با این تفاوت که لنز در سی دی رام با صفحه به هیچ وجه برخورد نمی کند و این کار بوسیله تابش نور از لنز انجام می شود.

نکته

روش فنی ساخت دستگاههای سی دی رام تا همین اواخر روشی معروف به سرعت ثابتی خطی یا CLV یا Constant Linear Velocity بود. در روش CLV سرعت خواندن داده ها همیشه ثابت است چه سی دی رام از شیار درونی بخواند چه از شیار بیرونی زیرا سرعت چرخش صفحه تغییر می کند. وقتی لنز سی دی رام از مرکز صفحه دور می شود و به شیارهای بیرونی نزدیک می شود، سرعت چرخش صفحه کند می گردد. بدین ترتیب با تند و کند کردن گردش صفحه سی دی رام اطلاعات در هر جای دیسک که باشد با سرعت ثابتی بازیابی می شود. سازنده سی دی رام هم به سادگی می تواند سرعت دستگاه را مشخص کرده و روی دسته بندی اعلام نماید. اشکال این روش در این است که تغییرات مداوم در گردش صفحه باعث تاخیر در خواندن می شود زیرا لنز دستگاه برای خواند اطلاعات باید صبر کند تا گردش صفحه تغییر کرده و تند یا کند شود. این تاخیر مانعی در راه ساخت دستگاههای خیلی سریع است و اجازه نمی دهد سرعت بازیابی داده ها از مقدار معینی فراتر برود. نیاز به سرعت بیشتر در بازیابی داده ها باعث شد تا روش فنی دیـگری ابداع شود که به روش CAV یا Constant Angular Velocity یا سرعت زاویه ای ثابت معروف است. در روش CAV درست برعکس CLV عمل می شود . یعنی سرعت گردش صفحه ثابت است و سرعت خواندن داده ها است که تغییر می کند. در این روش هر چه لنز از مرکز صفحه به سمت بیرون می رود، سرعت بازیابی داده ها بیشتر می شود در نتیجه سرعت کار دستگاه کاملا بستگی دارد به این که داده ها چگونه و در کجای صفحه سی دی رام پراکنده شده باشند.

نکته

با معرفی فناوری سی دی قابل ضبط (CD-Recordable) یا سی دی آر (CD-R) و امکان دادن به کاربران برای نوشتن داده ها روی سی دی ها تغییر کرد. فناوری یکبار نویسی چند بار خواندنی بدین معنی است که نمی توانید مانند دیسکتها فایلهای خود را پاک کنید و مجددا بنویسید. دیکسرانهای CD-RW , CD-R با آن که برای تهیه نسخه پشیبان (Backup) ، آرشیو سازی و انتقال داده ها بسیار مناسب هستند به سرعت دیسک سخت نمی توانند داده ها را ضبط کنند و به سرعت دیسکرانهای سی دی رام جدید نیز نمی توانند داده ها را بخوانند.

به شکل زیر توجه کنید.

یک CDROM از بخش های زیر تشکیل شده است.

• پنل جلویی
• موتور Spindle
• لنز
• بورد الکترونیکی

پنل جلویی

به شکل های زیر توجه کنید.

پنل جلویی از اجزای زیر تشکیل شده است.

• موتور در
• پولی کوچک
• تسمه متصل به پولی ها
• پولی بزرگ
• چرخدنده
• اهرم جابجا شونده در راستای افقی
• کلید آلاکلنگی

در ابتدا در CDROM را باز کرده و CD را داخل آن قرار می دهید. با زدن دکمه، در بسته می شود. زمانی که در بسته می شود موتور در، پولی کوچک را می چرخاند سپس پولی کوچک تسمه را می چرخاند و تسمه پولی بزرگ را می چرخاند سپس پولی بزرگ با استفاده از چرخدنده کوچک خود چرخدنده کنار خود را می چرخاند سپس اهرم بصورت افقی حرکت می کند و کلید آلاکلنگی را فشار می دهد و CD درون دستگاه قرار می گیرد. وظیفه کلید آلاکلنگی این است که با حرکت خود در یک نیم دایره و با توجه به ارتباط آن با بورد پنل جلویی به IC مفسر می فهماند که در باز یا بسته است. آی سی مفسر با دانستن این موضوع وظایف خود را انجام می دهد.

موتور Spindle

به شکل زیر توجه کنید.

هنگامی که CD درون دستگاه قرار گرفت دقیقا روی موتور Spindle می نشیند، موتور Spindle کمی بالا می آید و CD را بین خود و Holder قرار می دهد طوری که CD کاملا در اختیار دستگاه می باشد.

Holder که در واقع یک آهنربای دایره ای است کاری می کند که CD فضایی برای خارج شدن از روی موتور Spindle نداشته باشد و موقعیت Holder روی بدنه فلزی CDROM می باشد.

لنز

به شکل زیر توجه کنید.

لنز از اجزای زیر تشکیل شده است.

• موتور لنز
• ریل لنز
• لنز

بعد از اینکه CD در جای خودش مستقر شد موتور لنز شروع به کار می کند و باعث حرکت لنز زیر CD در ریل خودش می شود. روش کار لنز برای خوانده اطلاعات روی CD به این صورت است که لنز روی سطح CD نور می تاباند و در اثر بازتاب نور اطلاعات خوانده می شود. اطلاعات روی CD بصورت 0 و 1 می باشد. موتور لنز را در ریل خودش جابجا می کند و لنز اطلاعات تمام CD را می خواند. اطلاعات خوانده شده از روی CD در IC حافظه قرار می گیرد.

نکته

برای رایت شدن اطلاعات روی CD لنز نور را با شدت بیشتری می تاباند سپس در اثر تابیده شدن نور حفره هایی ایجاد می شود. رایت اطلاعات بدین صورت است که اگر اطلاعات رسیده از IC حافظه 1 باشد لنز روی CD نور نمی تاباند و اگر 0 باشد لنز روی CD نور می تاباند بطوری که حفره ای روی CD ایجاد شود. هر چقدر شدت نور تابیده شده بیشتر باشد حفره های عمیق تری ایجاد می شود. برای مثال اگر سرعت رایت CD برابر 2X باشد، لنز با شدت بیشتری نور می تاباند (منظور از با شدت بیشتری تابیده می شود این است که مدت زمانی که نور روی CD تابانده می شود بیشتر از مقداری مرجع است) یعنی حفره های عمیق تری ایجاد می شود و در صورتی که روی CD خش بیفتد بازیابی اطلاعات ممکن می باشد ولی اگر CD با سرعت 4X یا 6X رایت شود در نتیجه مدت زمانی که نور توسط لنز روی CD تابیده می شود کمتر است و عمق حفره ها هم کمتر می شود در نتیجه اطلاعات روی CD دارای ثبات کمتری می باشند.

نکته

اگر طول موج نور کم باشد در نتیجه پهنای حفره ای ایجاد شده کمتر خواهد بود و می توان اطلاعات بیشتری را ذخیره کرد. می دانیم که نور از رنگ های مختلفی (7 رنگ) تشکیل شده است، اگر نور لیزر را به رنگ قرمز می بینید در نتیجه طول موج نور قرمز از 6 رنگ دیگر بیشتر است و خودنمایی می کند. در تکنولوژی خواندن از CD و نوشتن روی CD هرچه طول موج نور تابیده شده از لنز کمتر باشد می توان در پهنای کمتری از حفره ایجاد شده اطلاعات بیشتری (0 و 1) ذخیره کرد یعنی فاصله 0 و 1 ها (حفره ها) خیلی کمتر می شود. دقت کنید که لیزر با طول موج خاصی کار می کند.

نکته

بعضی مواقع یک پتانسیومتر در کنار لنز وجود دارد که می توان بوسیله چرخاندن آن شدت نور تابیده شده را کم و زیاد کرد.

بورد الکترونیکی

به شکل زیر توجه کنید.

بورد از سه IC زیر تشکیل شده است.

• آی سی مفسر
  • IC بزرگ نامیده می شود و وظیفه تحلیل و هماهنگی بخش های مختلف CDROM را بر عهده دارد.
• آی سی حافظه
• اطلاعاتی که از روی CD خوانده می شود و یا اطلاعاتی که قرار است روی CD رایت شود در این آی سی قرار می گیرد.
• یک IC فلز دار می باشد و وظیفه مدیریت موتور های در و Spindle و لنز را بر عهده دارد.
• ولتاژ های 5 ولت و 12 ولت بعد از ورود از فیوز ها رد خواهند شد.
• آی سی موتور ها
• فیوز

ایرادات CDROM

• روشن نمی شود.
  • چک کردن ولتاژ های خروجی پاور در ورودی CDROM
    • اگر نوع کانکتور پاور SATA بود می توانید کابل SATA را وصل کنید سپس از روی بورد CDROM ولتاژ ها را اندازه بگیرید.
  • چک کردن فیوز های ورودی CDROM که %80 موارد مربوط به فیوز ها می شود و این کار را با تست بوق انجام دهید.
  • بعضی مواقع بجای فیوز از سلف نیز استفاده می کنند. می دانیم که سلف دو کار انجام می دهد. اول اینکه از ورود جریان های ناگهانی (جریان زیاد) جلوگیری می کند دوم اینکه اگر جریان زیادی در بازه ی زمانی مشخصی از سلف عبور کرد در نتیجه سلف می سوزد و ولتاژ مدار قطع می شود.
  • چک کردن بورد CDROM و تست حرارت از IC ها
  • در صورت پیدا نشدن مشکل بورد CDROM با بورد مشابهی تعویض شود.
• در باز نمی شود.
• چک کردن تسمه
• آهنربا ضعیف شده که می توانید آن را در بیاورید و کمی حرارت دهید یا به آن ضربه بزنید.
• تسمه شل شده است.
• زائده و آشغال در ریل در وجود دارد.
• ریل در خشک است و باید روانکاری شود.
• کلید آلاکلنگی مشکل دارد و باید با اسپری چرب تمیز شود. در صورت درست نشدن تعویض شود.
• چک کردن ریل حرکت لنز و در صورت لزوم روانکاری شود.
• لنز تمیز شود که این کار با اسپری لنز و توسط گوش پاک کن انجام می شود بدین صورت که گوش پاک کن را به اسپری لنز آغشته کنید و به آرامی روی لنز بکشید.
• موتور Spindle را چک کنید.
• آهنربای Holder را چک کنید.
• تنظیم پتانسومتر در صورت وجود آن بدین صورت که هر 15 دقیقه شدت نور را بیشتر کنید و خواندن CD را بررسی کنید.
• لنز تعویض شود.
• چک کردن ریل حرکت لنز و در صورت لزوم روانکاری شود.
• لنز تمیز شود که این کار با اسپری لنز و توسط گوش پاک کن انجام می شود بدین صورت که گوش پاک کن را به اسپری لنز آغشته کنید و به آرامی روی لنز بکشید.
• موتور Spindle را چک کنید.
• آهنربای Holder را چک کنید.
• تنظیم پتانسومتر در صورت وجود آن بدین صورت که هر 15 دقیقه شدت نور را بیشتر کنید و خواندن CD را بررسی کنید.
• لنز تعویض شود.
• چک کردن ریل حرکت لنز و در صورت لزوم روانکاری شود.
• لنز تمیز شود که این کار با اسپری لنز و توسط گوش پاک کن انجام می شود بدین صورت که گوش پاک کن را به اسپری لنز آغشته کنید و به آرامی روی لنز بکشید.
• موتور Spindle را چک کنید.
• آهنربای Holder را چک کنید.
• تنظیم پتانسومتر در صورت وجود آن بدین صورت که هر 15 دقیقه شدت نور را بیشتر کنید و خواندن CD را بررسی کنید.
• لنز تعویض شود.
• تسمه شل شده است.
• زائده و آشغال در ریل در وجود دارد.
• کلید آلاکلنگی مشکل دارد.
• در تا نصفه باز می شود.
• در خود به خود باز می شود.
• CD را نمی خواند.
• CD را می خواند ولی DVD را نمی خواند.
• CD و DVD را می خواند ولی رایت نمی کند یا CD را می سوزاند.
• CD را پس می زند.

نکته

برای تست تسمه کارهای زیر را انجام دهید.

• برق CDROM را وصل کنید.
• با دست خود پولی بزرگ را نگه دارید.
• دکمه باز شدن در را بزنید.

در این حالت موتور در، پولی کوچک را می چرخاند واگر تسمه سالم باشد نباید به همراه پولی کوچک بچرخد.

 

 

منبع www.bia2store.com